Afstand nemen van de waan van de dag

Volgens filosoof Paul van Tongeren kan het helpen om soms met wat afstand naar je leven te kijken, en om dan te concluderen: ook al mislukken er dingen, het is goed zoals het is.

In wat voor tijd leven we?

“Een van de grootste ­problemen van onze tijd is dat er enorm veel mogelijkheden zijn. We zitten niet meer opgesloten in een zuil, zijn geen onderdeel meer van één cultuur, reizen de hele wereld over en vinden een overvloed aan spullen in de supermarkt. Daardoor wordt het problematisch om te ­kiezen. We weten niet meer wat wel en niet bij ons hoort. Dat stelt ons voor de vraag wie we eigenlijk zijn, waar we bij horen en wat ons te doen staat.”

Wat heeft dat voor gevolgen?

“Het gevaar is onverschilligheid: door al die mogelijkheden maakt het eigenlijk niet meer uit wat je kiest, áls je maar kiest. En in de waan van de dag werkt het ook vaak zo, dan ga je maar door. Maar een leven leiden dat de moeite waard is – dat dus verdergaat dan puur overleven – vraagt om aandacht en oefening. Dat betekent ook dat je je niet altijd laat leiden door de waan van de dag, maar op een andere manier kijkt naar het leven, terwijl het zich ontvouwt. Belangrijk is om het geheel te zien. Dus ook het deel dat voorbij is, maar alleen in zekere zin. Want wat ik gedaan heb, en hoe ik geleefd heb, heeft ook nu nog een betekenis.”