Een eyeopener voor 'friendaholics': 'Je kunt wel degelijk te veel vrienden hebben'

Elizabeth Day, de Britse schrijver van Friendaholic, heeft haar eigen definitie van een goede vriendschap. En méér vrienden is daarbij niet altijd beter.

“Een vriend moet het beste van mij denken, in welke omstandigheden dan ook. Ik hoef mijn vrienden niet vaak te zien, ik hoef zeker niet dagelijks of wekelijks eindeloos met hen te bellen. Maar ik wil wel dat ze me hoog hebben zitten en dat we, als we dan wel een keer met elkaar bellen, het gesprek kunnen oppakken waar we de vorige keer zijn geëindigd. En dat dit een wederzijdse ervaring is.”

Tijdelijke vriendschappen

Niet alle vriendschappen zijn voor de eeuwigheid, is te lezen in het boek van Elizabeth Day. Hoe sterk we ook meekrijgen dat de beste vriendschappen beginnen op de kleuterschool en duren totdat de dood de vrienden scheidt, iedereen maakt een eigen ontwikkeling door en soms past een vriendschap dan niet meer. Uit onderzoek naar vriendschap blijkt dat de omvang van je sociale netwerk gedurende je leven stabiel blijft, maar dat zo om de zeven jaar de helft (!) van je vrienden wordt vervangen.

“Ik heb daar de metafoor van vulkanen voor bedacht,” zegt Day. “Sommige vulkanen zijn actief en spuwen elke dag lava; daarnaast heb je slapende vulkanen die niet meer actief zijn, maar wel het landschap eromheen voorgoed hebben veranderd. Dat is mijn gevoel over mijn vroegere vriendschappen: ze zijn nog steeds een deel van mij en hebben me veel geleerd. Daarom kan ik er nog van genieten, ook al doen ze me in het heden niet veel meer of heb ik er een punt achter gezet omdat ze niet goed voor me waren. Door een vriendschap bewust en respectvol te beëindigen in plaats van iemand te ghosten, kun je het positieve gevoel vasthouden waarmee het begonnen was.”

Bewust vriendschappen aangaan

Je kunt wel degelijk te veel vrienden hebben, zegt Day als zelfverklaard friendaholic-in-remissie in haar boek. Misschien ga je uit onzekerheid met iedereen een connectie aan, omdat je graag aardig gevonden wilt worden. Het onvermijdelijke gevolg: je geeft je echte vriendschappen niet de aandacht die ze verdienen, waardoor de kwaliteit daarvan dus achteruitgaat. Eyeopener! Day let daarom tegenwoordig beter op de vriendschappen die ze sluit: je komt bij haar niet zomaar meer de binnenste ring in. Aan de andere kant is ze juist zuiniger geworden op haar lievelingsmensen en op vriendschap in het algemeen.

Vriendschapsrituelen

Vrienden hebben wordt nogal eens als minder gezien dan een romantische relatie vanwege het ontbreken van een formele structuur, zegt Elizabeth Day. “Enerzijds worden vriendschappen cultureel enorm verheerlijkt, denk aan televisieseries als Friends en Sex and the city, aan de andere kant bestaan er geen rituelen voor. Een romantische relatie heeft het huwelijk om er een vorm aan te geven, en ook andere momenten waarin je nagaat hoe je er allebei in staat. Bijvoorbeeld: bij de derde date ongeveer komt bij dertigers ter sprake of je kinderen zou willen. Dat soort momenten heb je bij vriendschap niet. Jammer, vind ik. Het klinkt misschien gek, maar de enige manier om daar iets aan te doen is door bewust rituelen te gaan ontwikkelen.”

Vriendschapsbruiloft

Day geeft er een mooi voorbeeld bij: “Laatst vertelde een vrouw in het publiek bij een lezing dat ze op het punt stond om te gaan trouwen toen ze dacht: waarom geef ik zo veel geld uit om te vieren dat ik me ga verbinden met een persoon die ik nog maar een paar jaar ken? En stond ik nooit stil bij de relatie met mijn beste vriendin die er al mijn hele leven voor me is? Een paar dagen voor haar bruiloft regelde ze toen een ‘vriendschapsbruiloft’ met die vriendin. Tijdens de boswandeling die ze samen maakten, spraken ze hun gevoelens voor elkaar uit. Dat vond ik zo mooi!

Ik zou sowieso iedereen willen aanmoedigen om regelmatig een open gesprek te voeren met hun vrienden over de vriendschap. Dat heb ik zelf voor mijn boek ook gedaan met mijn beste vrienden. Van tevoren stuurde ik ze mijn vragenlijst die we als handvat konden gebruiken om de diepte in te gaan (te vinden op @elizabday, red.), zodat ze zich konden voorbereiden. Dat werkte heel goed. Die gesprekken maakten onze vriendschap rijker.”