Een beetje nuance graag

Het moderne leven heeft weinig op met nuance. Ook Journalist Olivia Gagan was lang geneigd in zwart-wit te denken. Nu weet ze: je kunt alles van twee kanten bekijken, en dat werkt bevrijdend.

De neiging om dingen in de categorieën goed of slecht in te delen, is overigens geen nieuw fenomeen dat alleen voor social media geldt. Filosofen worstelen al duizenden jaren met het accepteren van meerduidigheid. Van Socrates tot Simone de Beauvoir: in de loop der tijd hebben veel filosofen geprobeerd erachter te komen of – en hoe – twee dingen tegelijkertijd waar kunnen zijn.

Psychologen betogen dat het brein van nature moeite heeft met het verwerken van tegengestelde ideeën. Instinctief willen we op zoek gaan naar zekerheid, naar het vinden van de absolute waarheid. Dit streven heeft onze evolutie ongetwijfeld vooruitgeholpen – het verlangen om te weten en alles te begrijpen, staat aan de basis van alle menselijke vooruitgang. Ondanks dat blijken we niet overal een sluitende verklaring voor te kunnen vinden.

Wat deed me dan van gedachten veranderen over dat alles binair – ja of nee, goed of slecht – zou zijn? Het antwoord: tijd en ervaring. Ik heb er natuurlijk niet zo lang op gestudeerd als de filosofen, maar het gewone leven heeft me laten zien dat dingen niet altijd zo zwart-wit zijn. Dit besef kwam toen mijn vriend het plotseling uitmaakte: ik was er kapot van. Hij wilde zich liever richten op zijn werk, en andere mensen leren kennen.

Natuurlijk voelde ik me daardoor allesbehalve geweldig – ik had hem al bijna gecategoriseerd als ‘eikel’. Maar toen ik ging nadenken over onze relatie, kon ik alleen maar concluderen dat hij een van de meest volwassen en lieve mannen was met wie ik ooit iets heb gehad. We zijn niet lang samen geweest, maar toch heeft hij echt een positieve invloed op me gehad. Dus: een relatie die misliep, had voor mij veel goede elementen in zich. Als je hem zou vragen hoe hij onze relatie heeft ervaren, weet ik zeker dat zijn antwoord heel anders is dan dat van mij. Maar beide ervaringen, beide herinneringen zijn waar.