Verandering, tegenslag, verrassingen die op je pad komen. Het leven kan best ingewikkeld zijn. Gelukkig hoef je het niet alleen te doen: om hulp vragen mag, dus deden jullie dat via social media. Deze keer beantwoordt psycholoog Judith Coenen van Indigo jullie vragen over chronische pijn.
In dit artikel vertelt Coenen uitgebreid over chronische pijn, wat het is en hoe je iemand met pijn kunt steunen. Maar hoe ga je nou zelf om met chronische klachten? En wat kun je doen om het makkelijker te maken? Coenen geeft tips en praktische oefeningen.
Hoe ga ik om met chronische pijn?
1. Steun
“Uit onderzoek weten we dat het ervaren van steun en troost de intensiteit van een pijnprikkel doet afnemen. Dat kan een knuffel zijn, maar ook een berichtje.” (Steun zoeken kan lastig zijn, lees daarom vooral verder hoe je kunt omgaan met onbegrip.)
2. Je bent niet gek
“Het kan al helpen om te weten dat er daadwerkelijk iets gebeurt in je lichaam. De pijn zit niet tussen je oren. Je klachten accepteren, hoe moeilijk ook, is een belangrijke stap. Want als je altijd in verzet bent, neemt de spanning in je lichaam toe, wat juist de pijnprikkels kan versterken.”
3. Hulp
“Je kunt op verschillende manieren hulp zoeken: via de huisarts of door middel van cognitieve gedragstherapie. Ook Acceptance en Commitment Therapy (ACT) is tegenwoordig een gangbare manier om met chronische pijn om te gaan.
Vaak denken mensen: ik kan pas een waardevol leven leiden als ik geen last meer heb. Met ACT kun je die gedachte omzetten naar: hoe kan ik ook met pijn een fijn leven leiden? en daarnaar handelen. Dat kan bij een professional, maar je kunt ook zelf ACT-oefeningen doen.”
4. Jouw ‘vuurtorens’
“Een fijne oefening uit de ACT-methode is: bedenk wat jouw ‘vuurtorens’ zijn. Een waarde is als een vuurtoren in de verte. Het vertelt je waar je heen wilt. Zijn er dingen die je anders wilt doen, ondanks je klachten? Mensen die je vaker wilt zien of hobby’s die je wilt oppakken?
Koppel aan jouw waardes ‘waardegerichte acties’ zoals ‘vaker de natuur in’ of ‘elke week met iemand afspreken die me lief is’. Zo wordt duidelijk wat jij belangrijk vindt in het leven, en kun je proberen om elke dag een waardegerichte actie te ondernemen.”
5. Adem in, adem uit
“Mindfulness kan je helpen omgaan met chronische pijn, doordat je gaat opmerken welke sensaties je in je lijf voelt, zonder je ertegen te verzetten. Yoga is goed doordat je in beweging bent. Beide kunnen ook een hulpmiddel zijn om te ontspannen. En je kunt het zowel professioneel doen, tijdens een les, als laagdrempelig, thuis. Daar zijn allerlei goede apps en video’s voor.”
Hoe ga ik om met onbegrip?
“Je kunt je omgeving uitleggen wat er speelt, ze informatie toesturen of uitleggen dat je graag begrepen wilt worden. Maar probeer ook in te zien dat je omgeving zich maar tot op zekere hoogte kan inleven. Hoe langer de pijn duurt, hoe lastiger iemand soms kan ‘meelijden’, door het beschermingsmechanisme dat onbewust bij ze wordt geactiveerd. Dat heeft een functie, want bij te veel empathie ben je ook niet gebaat. Accepteren dat dat zo werkt, kan helpen.
Ten slotte: probeer te stoppen met vechten. Er ís een leven met pijn. In de praktijk zie ik de meeste successen wanneer mensen hun ‘vuurtorens’ weer zien en gaan oppakken: hobby’s, beweging, sociale contacten.”
Meer lezen
- Judith Coenen werkt als psycholoog (en is in opleiding tot GZ-psycholoog) bij Indigo. Meer informatie vind je op de website.
- In dit artikel lees je meer over hoe chronische pijn in het lichaam werkt en hoe iemands omgeving het beste steun kan bieden.
- Je ‘gelukkig’ voelen lijkt soms lastig: zo maak je happy hormones aan.
- Omgaan met vervelende gevoelens en gedachten: 4 oefeningen uit de ACT-methode.
- Lees meer Eerste hulp bij-artikelen waarin we lezersvragen beantwoorden.
Tekst en interview Ruby Wijdenbosch Fotografie Getty Images
Gepubliceerd op 8 november 2023