Marijes boekentip: dromen over wanneer het weer nacht wordt

Marije van der Haar is coördinerend eindredacteur van Flow en veellezer. Ze zit in een leesclub en staat iedere ochtend eerder op om tijd te maken voor een (luister)boek. Hier tipt ze persoonlijke pareltjes die haar zijn bijgebleven of waar ze zich op verheugt. Deze keer: De nacht in de Telegraph Club van Malinda Lo.

Als ik een stapeltje klaarleg met boeken die ik op korte termijn graag wil lezen, probeer ik te letten op diversiteit. Dus niet alleen verhalen die zich afspelen op plekken die ik ken, met hoofdpersonen die (min of meer) op mij lijken. En ik vind het leuk om wat af te wisselen met genres. De nacht in de Telegraph Club is een goede keuze: het is een youngadultroman die zich afspeelt in de queer community van San Francisco in de jaren vijftig.

Hier gaat het over

Het is 1954, de tijd van grote angst voor de opkomst van het communisme. De Chinees-Amerikaanse Lily Hu weet dat ze niet te veel moet opvallen. De FBI kan namelijk alles wat afwijkt van de norm als smoes gebruiken om je papieren in te nemen – en bewijs dan nog maar eens dat je Amerikaan bent.

Dan is Lily per ongeluk aanwezig bij een picknick van wat achteraf een jongerenorganisatie met sympathie voor het communisme blijkt te zijn. Vervolgens weigert haar vader, die arts is, om een verklaring te tekenen waarin staat dat een van de picknickgangers communist is. Lily moet nu dus al helemaal geen ‘domme’ dingen doen, zoals uitzoeken waarom ze zich soms zo betrapt voelt als ze naar vrouwen kijkt.

Maar een advertentie van de Telegraph Club, waarin een optreden van mannenimitator Tommy Andrews wordt aangekondigd, verandert alles. Zeker als blijkt dat haar klasgenoot Kath ook nieuwsgierig is naar deze nachtclub voor vrouwen uit de queer community. Lily en Kath worden smoorverliefd op elkaar, maar dit is een grote schande is voor Lily’s familie. Voor wie moet ze kiezen?

Dit verhaal wordt afgewisseld met fragmenten waarin we zo’n twintig jaar terug in de tijd gaan en erachter komen hoe de liefde tussen Lily’s ouders en die van haar oom en tante begon.

Dit vond ik ervan

Het boek kroop dicht onder mijn huid omdat ik zo meeleefde met Lily. Een eerste liefde en alles wat daarbij hoort kan sowieso al ingewikkeld zijn, laat staan onder de omstandigheden waar zij mee te maken heeft. Het besef dat ze naar eigen zeggen ‘zo is’ dringt heel langzaam tot haar door. Wat begint met een vonkje dat heel af en toe oplaait, eindigt met het besef dat ze hier wel gehoor aan móét geven.

De club, waar een sfeer hangt van geheimzinnigheid maar ook jezelf mogen zijn, is heel treffend beschreven – alsof je er zelf rondloopt. Lily gaat er in het diepste geheim naartoe en je weet dat dit niet goed kan blijven gaan.

De reactie van haar moeder als ze achter het andere leven van haar dochter komt, gaat door merg en been: “In dit gezin zijn geen homoseksuelen!” Maar er is een uitweg: wat haar ouders betreft wordt alles weer zoals het was als Lily ontkent wat er is gebeurd. Een keuze die betekent dat ze hoe dan ook mensen gaat teleurstellen. Ondanks alles voelt ze wat voor haar de weg is, en haar dapperheid zal nog lang bij me blijven.

Deze zinnen raakten me

‘Het was niet zoals chocolade, dacht Lily. Het was alsof je water vond na een droogteperiode. Haar dorst was niet te lessen, en ze schaamde zich voor haar dorst, en ze werd boos op die schaamte.’
‘Het was druk in de cafés (…). Jongens en meisjes, mannen en vrouwen, ze lachten naar elkaar of voerden geanimeerde gesprekken, raakten elkaar aan, niet bang om samen gezien te worden. Langzaam groeide er een gevoel van jaloezie in haar maag, over hoe oneerlijk dat was.’
‘‘Jawel, ze vertrouwt je wel. Ze vindt het nu gewoon moeilijk omdat je anders bent dan ze verwacht had. Maar we zijn altijd anders dan onze ouders verwachten. Dat moeten ze leren.’’