Een herbarium is een boek vol gedroogde bloemen, planten en – of – blaadjes. Maar hoe maak je zo’n bijzonder boek zelf? We praten erover met Daisy Ranoe, auteur van het boek Herbarium.
Het maken van een herbarium bestaat al heel lang. Zijn er verschillen met vroeger?
“Waar vroeger verzamelingen blaadjes en bloemen in een boek werden gebonden, gebeurt dat nu vaker op losse bladen. Een plant wordt op een vel geplakt, gelijmd of genaaid en daarbij worden gegevens genoteerd. Vroeger was dat minder uitgebreid dan nu. Toen had je geluk als de Latijnse naam, het land van herkomst en de datum erbij stonden. Nu wordt er zo veel mogelijk bij genoteerd: de soortnaam, de datum en vindplaats (met coordinaten), de verzamelaar en eventueel de kleur, zodat je later weet wat er is veranderd.
Maar dit gebeurt vooral bij de echte verzamelaars. Ik houd mezelf niet zo aan die officiële regels en schrijf er een herinnering bij – of de bloem zelf is de herinnering aan een plek of moment.”
Hoe start je met het maken van een herbarium?
“Door bloemen/bladeren/plantjes te verzamelen en te persen. Ik heb de voorkeur voor het persen in een bloemenpers, dan worden ze het platst, maar het kan ook tussen een boek natuurlijk. Al kun je de bloem (even afhankelijk van de dikte etc.) ook meteen in een boekje plakken en er iets bij schrijven.”
Wat maakt een herbarium zo mooi of bijzonder voor jou?
“Ik vind het alleen al leuk hoe je door je bloemen te persen er langer mee kunt doen. Ik ben gek op bloemen en vind het zo bijzonder hoeveel soorten er zijn en hoe mooi ze zijn qua kleur/vorm/formaat enzovoort. Dat wil ik graag vasthouden, en bloemen persen is een perfecte vorm daarvoor.”
Hoe maak jij een herbarium?
“Ik gebruik de geperste bloemen niet per se alleen voor een herbarium, maar ook om er kunst mee te maken. Van kaarten tot collages. Maar ik doe ook regelmatig een bloem tussen mijn dummie. Als ik die dan later tegenkom, brengt me dat terug naar de plek waar ik die bloem zag en plukte. Dat vind ik leuk! Het is een speciaal soort souvenir eigenlijk. Ik was afgelopen week op Texel en ik heb welgeteld één bloem geplukt, een boterbloempje, en ik vind het zo leuk dat dat dan mijn souvenir is.”
Welke planten zijn geschikt?
“Gebruik verse bloemen, het liefst op het hoogtepunt van de bloei (geen droogbloemen dus). Komen ze direct uit je vaas? Laat ze eerst goed uitdruppelen. Wil je liever een bloem drogen met een dikkere kop, zoals een zonnebloem? Droog dan alleen de losgehaalde blaadjes. Hetzelfde geldt voor bloemen met een dikkere steel zoals een roos. Ook grassen, bladeren en kruiden kun je persen. Zorg er bij grassen voor dat je de halmen goed uitspreidt: zo plakken ze minder aan elkaar en drogen ze sneller.
Ik noem vaak niet per se specifieke bloemen, omdat je eigenlijk alles wel kunt persen, maar je moet even weten hoe of wat. Om toch een paar geschikte bloemen te noemen: madeliefjes, de blaadjes van rozen, losse hortensia-bloemen, maar ook eucalyptus, loof van wortel en herfstbladeren.”
Heb je nog andere tips?
“Maak je eigen bloemenpers. Dat kan heel makkelijk met twee plankjes, een paar boutjes en moertjes en wat karton. Maar als je dat te veel moeite vindt: een boek is ook heel geschikt (met iets zwaars erop). Gebruik wel een boek waarvan het niet erg is als deze niet mooi blijft. En verder: ga vooral lekker experimenteren en laat je verrassen door het eindresultaat.”
Online training Paper Love
Op zoek naar nog meer creatieve projecten? In online training Paper Love vieren we onze liefde voor papier. Flow-crafters Erika Harberts (Mikodesign) en Lisa Manuels (Elle Aime) bedachten samen acht projecten om met het papier uit het Flow Book for Paper Lovers aan de slag te gaan, zoals een minischrift, enveloppen en een opbergmapje voor je eigen herbarium. In acht video’s krijg je stap voor stap uitgelegd hoe je deze paper goodies maakt. Hier lees je er meer over.
Meer lezen
- Daisy schreef een boek over het maken van een herbarium en persen van bloemen. Herbarium – Bloemen persen en bewaren (Uitgeverij Snor).
- Neem een kijkje op de website en Instagram-pagina van Daisy.
- Bloemen persen: hoe doe je dat?
Interview Rachel Vieth Fotografie Daisy Ranoe
