Inspanning én ontspanning: Tatjana probeert pilates zonder mat (en controle)

Journalist Tatjana Almuli sport minstens drie keer per week, zowel fysiek als mentaal kan ze niet meer zonder. Voor Flow duikt ze in allerlei manieren om fit te blijven. Deze keer: reformer pilates

Na twee maanden Amerika heb ik bij thuiskomst zin in nieuwe sportieve uitdagingen. Ik ben namelijk een beetje uitgekeken op m’n vaste routine. Omdat ik de laatste tijd best vaak last heb van spierpijn die wat langer aanhoudt, heb ik behoefte aan meer hersteltijd en rust.

Een sport die ik veel voorbij zie komen, onder meer op mijn socialmediafeed, is reformer pilates. Ik besluit hier als eerste mee te gaan experimenteren. Ik ken pilates als oefeningen uitvoeren op een mat, maar deze work-out wordt uitgevoerd op een apparaat: de reformer. Het is een soort glijdende wagen met verschillende verstelbare veren en riemen die je lichaam extra weerstand bieden, zo lees ik online. Klinkt fascinerend, en ik boek meteen een les bij de eerste de beste studio in de buurt.

Anders dan anders

Vóór mijn eerste les krijg ik een korte uitleg van de docent. Bij reformer pilates beweeg je terwijl je op het apparaat zit, ligt of staat. Met behulp van de handgrepen en de voetenplank kun je verschillende bewegingen maken, variërend van glijden en duwen tot trekken en tillen. De work-out is voor iedereen toegankelijk, zo geeft mijn docent aan, of je nu op zoek bent naar een rustige stretchsessie of een intensieve krachttraining.

Met de verschillende veren en hulpstukken kun je de machine en daarmee de oefeningen aanpassen aan je eigen behoeftes en niveau. Je korte spieren worden anders dan anders geactiveerd en krijgen een stretch die je moeilijk bij andere work-outs bereikt, hoor ik. De naam van deze pilatesvorm zegt het eigenlijk al: je bent je lichaam op een andere manier aan het ‘reformen’.

Focussen op mezelf

In het begin van de les moet ik erg wennen aan het apparaat. Ik voel me een ongeleid projectiel en voor mijn gevoel gaat mijn lichaam alle kanten op. Alsof mijn lijf in dienst staat van de reformer in plaats van andersom.

De work-out is dan ook meteen een les in loslaten en de controle uit handen geven. De eerste tien minuten kijk ik veel om me heen: doe ik het wel goed? Hoe staan de voeten van de anderen, hoe bewegen zij hun armen? Maar na een tijdje lukt het me dat los te laten en lijkt het alsof ik juist meer dan ooit tijdens een sportles kan focussen op mezelf, mijn lichaam en mijn ademhaling.

Als een brug

In het artikel Is pilates as good as everyone says? In The New York Times (2022) wordt een wetenschappelijk onderzoek aangehaald van June Kloubec, die hoogleraar voeding en beweging is aan Bastyr University. Met pilates verbeter je op een natuurlijke manier niet alleen je houding, maar ook je flexibiliteit en balans. Daarnaast zou de sport chronische pijn verminderen en een positief effect hebben op mensen die angstige en depressieve gevoelens hebben.

Volgens Cedric Bryant, die als arts verbonden is aan de Amerikaanse raad voor sport en beweging, is het ook een goede revalidatievorm voor wie herstelt van een blessure. “Pilates kan een brug zijn naar weer normaal bewegen na een periode van pijntjes en blessures. En als je de oefeningen regelmatig doet, verklein je de kans op blessures. Je versterkt je romp en traint je evenwicht, spierflexibiliteit en houding. Als die minder goed getraind zijn, wordt het risico op gewrichtsblessures groter.”

Ik wil méér

Dat bij reformer pilates het werken vanuit je core belangrijk is, merk ik meteen tijdens de eerste les. De docent noemt het ons ‘powerhouse’: het centrum van je lichaam, met name je buik-, rug- en bilspieren. En dat wordt even goed door elkaar geschud.

De core-oefeningen zijn zwaar, er zijn veel herhalingen en ik voel veel spanning als ik bijvoorbeeld mijn benen vanuit allerlei hoeken omhoog en opzij moet liften terwijl ze in die riemen vastzitten. Toch is het, zelfs voor een groentje als ik, uiteindelijk goed te doen: je herhaalt de oefeningen namelijk in sets die de spieren strategisch trainen zonder ze uit te putten. Steeds als ik denk: nu kan ik niet meer, verleggen we de focus naar een andere spiergroep.

(Bijna) personal training

De docent checkt vaak hoe iedereen zich voelt en komt regelmatig kijken naar onze houding – het voelt bijna als personal training omdat de groepen bewust klein worden gehouden. Ik kan me voorstellen dat dit een drempel kan zijn wanneer je het liefst in de anonimiteit sport en het niet fijn vindt als iemand je in de gaten houdt. Maar als je je hier overheen kunt zetten, vind ik het juist een pre.

Ik heb vaak genoeg in volle lesjes gestaan waarin de sportdocent te druk was om iedereen goed in de gaten te houden. Ik had dan het gevoel dat ik niet alles uit een work-out haalde. En soms kreeg ik zelfs (milde) blessures omdat ik sommige oefeningen blijkbaar niet goed had uitgevoerd. Het doet me goed dat ik tijdens deze reformer pilates-les de oefeningen zo gericht en onder deskundige begeleiding kan doen.

Haken en ogen

Er zitten wel wat haken en ogen aan deze sport: je kunt het niet zomaar bij iedere sportschool volgen en het is vrij prijzig. Niet alleen vanwege de kosten van de apparaten, maar ook door de kleinere klassen en de instructeurs die gecertificeerd moeten worden voor deze speciale vorm van pilates.

Toch wil ik na les één meer en ik boek meteen een paar nieuwe sessies. Het lijkt alsof ik allemaal nieuwe spieren ontdek die geactiveerd worden tijdens de oefeningen. Na een paar lessen voel ik al dat ik diepere stretches maak en mijn lichaam lijkt flexibeler. Ik ben hooked: voor mij is reformer pilates de perfecte combinatie van inspanning en ontspanning.