Ruby Wijdenbosch is online editor voor Flow en duikt graag in de menselijke psyche aan de hand van interviews en haar eigen gesprekken met psychologen. Om de week deelt ze een tip van de psych. Deze keer: de (fysieke en mentale) honger naar shots van geluk.
Na een lange dag stort ik meestal neer op de bank. B&B Vol Liefde aan (of een andere lekkere wegkijker, denk Married at First Sight, Lang leve de Liefde, First Dates of iets anders dat liefde en ongemak betreft).
Geen beloning zonder snackuurtje
Vaak begint er na een uur iets te knagen. Een gevoel van onrust. Een gevoel dat mijn hoofd graag verwart met trek en dus de noodzaak om richting keuken te sprinten en terug te keren met handenvol zoete rotzooi. Vriend M, na vijf jaar samenzijn gewend aan mijn snaaiwoede, noemt het mijn ‘dagelijkse snackuurtje’.
Snackuurtje voorbij, kan ik weer rustig bingewatchen. Totdat het geknaag terugkomt. Honger kan het niet zijn, weet ik dan. Dus volgt googelen (‘Zijn Astrid en Harm Jan uit B&B Vol liefde 2022 nog samen?’), doomscrollen door social media, een zoet drankje of online shoppen.
Mocht je nu denken: wat is dit voor verwende, onrustige en/of ondankbare meid. Dat denk ik zelf ook dagelijks, maar hé; ik ben er wel eerlijk over.
Verslaafd aan shots
“Het lijkt wel alsof ik niet meer van enkel een avond op de bank kan genieten,” stamel ik beschaamd tegen de psych. “Alsof ik aldoor maar weer nieuwe geluksprikkels nodig heb om me niet onrustig te voelen. Het lijkt wel een verslaving.”
“Dat is het ook,” zegt de psych. Geschrokken kijk ik haar aan. Volgens haar zijn kortetermijnbeloningen verslavend, en zelfs verslavender dan langetermijnbeloningen, want daar moeten we langer op wachten.
Blijkbaar volgt na een dopamine(gelukshormoon)shot een even grote dopaminecrash, wat voor mijn terugkerende onrust zorgt. En mijn ongezonde social media-, snack-, en shopgedrag verklaart (halleluja, ik ben niet verwend en ondankbaar, wel verslaafd en dus onrustig maar dat is minder erg).
De dopamine detox
Afkicken is de enige oplossing, volgens de psych. “Vraag jezelf af hoe je wilt leven, bijvoorbeeld ‘gezond’. En waar de behoefte vandaan komt. Wil je voor jezelf zorgen? Een me-time-moment? Kijk hoe je dat op een andere manier kunt doen. Vaak is gedrag een gewoonte geworden; die kun je doorbreken.”
Bijvoorbeeld door een boek te lezen, op tijd naar bed te gaan, een warm bad te nemen. Ook kan het helpen om de situatie die de dopaminecraving triggert, te vermijden. In mijn geval het bankhangen en kijken naar mensen die (meestal etend) op zoek gaan naar liefde.
Of nog beter: het bankhangen op zich als de beloning te zien, want dat is het ook. Het afkicken doe ik bijvoorbeeld door geen zoete rotzooi meer te kopen en mijn telefoon weg te leggen. Lastig en saai, maar het wordt met de dag makkelijker.
Bedankt Astrid en Harm Jan!
Als het goed is zal na een poosje detoxen mijn honger naar geluksprikkels afnemen. En zodra dat het geval is, kan ik mezelf af en toe belonen, met de nadruk op áf en toe.
Overigens gaan Astrid en Harm Jan uit het vorige seizoen van B&B dus trouwen. Door de dopaminekick die vrijkwam bij het lezen van dit heugelijke nieuws, heb ik vandaag niet eens behoefte aan een snackuurtje. B&B-deelnemers van dit jaar: jullie weten wat je te doen staat.
Meer lezen
- Marjolein Assendelft is psycholoog en gespecialiseerd in onder meer cognitieve gedragstherapie en ACT.
- Lees meer columns van Ruby.
- Waarom willen we comfort food? Wetenschappers leggen het uit.
- Een ode aan simpeler leven: “Van iets minder prikkels om je heen ga je je beter voelen.”
Gepubliceerd op 18 augustus 2023