Hoe houd je de seks levend in een lange relatie? En zijn daar trucjes voor? Een sekstherapeut vertelt hoe je ervoor zorgt dat de vonk niet uitdooft.
Interview Clementine van Wijngaarden Fotografie Nathan Walker/Unsplash
Gepubliceerd op 11 januari 2025
Sekstherapeut Emily Nagoski stortte zich op de wetenschap achter vrouwelijk genot en schreef daar uitgebreid over. Maar terwijl ze andere vrouwen inspireerde, begon haar eigen seksleven plotseling stroef te lopen, alsof er zand in de raderen was gekomen. Dat zette haar aan het denken: hoe zorg je ervoor dat de vonk niet uitdooft, zelfs niet in een lange, vertrouwde relatie? Ze schreef het boek Come together erover en deelt haar inzichten.
In je boek schrijf je dat genot centraal moet staan bij seksueel welzijn, met ‘verlangen aan de zijlijn’. Wat is het verschil tussen genot en verlangen?
“Verlangen is willen; genot is leuk en fijn vinden. Verlangen is een soort ontevredenheid, het gevoel dat er iets ontbreekt en je dat probeert na te streven. Genot is pure voldoening, het heerlijke gevoel van iets wat goed voelt. Soms voelt verlangen goed, vooral als je weet dat je kunt krijgen wat je wilt, maar verlangen kan ook vreselijk zijn.
Velen van ons zijn opgegroeid met het idee dat verlangen de maatstaf is voor geweldige seks: het moet opwindend zijn, geil. Dat hoort bij een geweldig seksleven, denken we. Maar mensen die geweldige seks hebben, praten zelden over vonken, opwinding of verlangen. Ze praten over kwetsbaarheid, verbinding, echtheid, empathie en genot. En is het dan niet logischer om je te richten op genot, dat plezier geeft, in plaats van op verlangen dat soms goed voelt, maar vaak ook geestelijk pijn doet?”
Wat heb je geleerd van het schrijven van dit boek?
“Twee weken voordat het boek af moest zijn, gebeurde er iets heel groots in mijn leven: een heel goede vriendin overleed aan kanker. Ze was ongeveer even oud als ik en trouwde met haar vrouw kort nadat ik met mijn man trouwde. Zij hadden hun ‘tot de dood ons scheidt’ nu al bereikt. Het was op persoonlijk vlak een pijnlijk verlies dat ook het boek beïnvloedde.
Ik schreef over seks in langdurige relaties en werd plotseling geconfronteerd met de realiteit dat het niet automatisch een gegeven is dat je altijd samen bent met de mensen van wie je houdt. Wat we wel onherroepelijk krijgen is verandering, steeds weer en steeds opnieuw – want niets is statisch. Na haar overlijden heb ik de tweede helft van het boek herschreven, omdat ik duidelijker wilde laten zien dat het niet om het oplossen van problemen gaat, maar om de relatie die je samen hebt. Je weet nooit hoeveel tijd je samen hebt, dus het gaat erom dat je met elkaar in verbinding blijft. Alleen op die manier kun je omgaan met de veranderingen waaraan een relatie onherroepelijk onderhevig is. Of dat nou van binnenuit is of van buitenaf.”
Gevoelens zijn als tunnels, schrijf je: je moet door het donker om bij het licht te komen. Is jou dat gelukt in je relatie?
“Als je je afvraagt of het schrijven van Come together evenveel voor mijn seksleven heeft gedaan, is het antwoord driewerf ja! Ik heb long covid en merk dat er inmiddels ook symptomen van de overgang om de hoek komen kijken, maar desondanks is ons seksleven, door mijn eigen adviezen te volgen, alleen maar beter geworden. Beter dan ooit in onze dertien jaar samen. Als dit boek andere stellen half zo veel kan helpen als het ons heeft geholpen, heeft het wat mij betreft al echt verschil gemaakt.”
Drie vragen die kunnen helpen
Door het beantwoorden van vragen als: ‘Wat wil ik eigenlijk wanneer ik seks wil?’ ontstaat er een bepaald gevoel voor datgene wat het de moeite waard maakt. Als je weet waaróm je seks met je partner belangrijk vindt, kun je je daarna richten op een manier om een context te creëren die ervoor zorgt dat het ook gebeurt. Een paar vragen die je jezelf zou kunnen stellen zijn:
- Waardoor wordt het gaspedaal bij jou geactiveerd? Denk aan wat jouw opwinding, genot en interesse in seks vergroot.
- Waardoor trap je op de rem? Dat zijn de dingen die de opwinding, het genot en de interesse in seks verkleinen.
- In welke context wordt het gaspedaal geactiveerd en trap je minder vaak op de rem?
Emily Nagoski (1977) doceert Women’s sexuality aan het Smith College in Northampton, Massachusetts en promoveerde op het onderwerp health behavior. Ze houdt zich voornamelijk bezig met vrouwelijke seksualiteit, relaties en communicatie. Afgelopen jaar verscheen haar boek Come together.
