Waarom het niet gênant is om jezelf uit te nodigen (maar juist moedig)

Jezelf uitnodigen omdat ze je hebben overgeslagen, voelt soms ongemakkelijk. Onnodig, zegt sociaal psycholoog Julien Givi. Ze legt uit wat er misgaat in onze interpretatie.

Een vriendin vertelt over een etentje of een weekend weg met vrienden, dat eraan zit te komen. Je voelt het in je buik: ai, waarom ben jij niet uitgenodigd?

Wat kan volgen is een innerlijk drama in drie bedrijven. Je eerste gedachte: heb ik iets verkeerd gedaan? Gevolgd door: ben ik minder leuk gezelschap dan ik dacht? En eindigend in de conclusie: ze willen me er kennelijk niet bij hebben. Terwijl: waarom vraag je niet gewoon of je mee mag?

De angst om te storen (die meestal nergens op slaat)

Jezelf uitnodigen voelt al snel ongemakkelijk, onbescheiden, misschien zelfs wanhopig. Want: je bent bang dat je jezelf opdringt terwijl je niet gewenst bent. Toch ligt dat vaak anders, blijkt uit nieuw onderzoek.

De Amerikaanse sociaal psycholoog Julien Givi onderzocht met collega’s hoe mensen denken over het fenomeen jezelf uitnodigen. Ze vroegen door de tijd heen aan verschillende online panels in Amerika en Canada hoe de panelleden het zouden ervaren als een vriend of vriendin zichzelf uitnodigde voor hun plannen. De uitkomst was opvallend: terwijl we zélf vaak denken dat we de ander tot last zouden zijn, bleken de meeste ondervraagden het juist gezellig te vinden als iemand spontaan wil aanhaken.

Het misverstand zit vooral in onze interpretatie. Als je niet uitgenodigd bent, denk je al snel dat dat een bewuste keuze was, zo van: ze hebben nagedacht, gewikt en gewogen— en zijn tot de conclusie gekomen dat ze mij er liever niet bij hebben. Au. Maar in werkelijkheid is er vaak helemaal geen bewuste afweging gemaakt. Het idee ontstond ter plekke, iemand stelde iets voor op een feestje of in de groepsapp en opeens was het plan daar. Zonder opzet, zonder oordeel over wie er wel of niet bij zou mogen zijn.

Een kwestie van timing (en een beetje lef)

Betekent dat dat je je vanaf nu overal ongegeneerd kunt binnenwurmen? Dat is misschien ook weer wat overdreven. Er zijn gelegenheden waarbij jezelf uitnodigen niet bepaald gepast is, denk aan een bruiloft of een diner en petit comité. Maar hoor je de volgende keer vrienden praten over een lunch, borrel of avondje naar de film sta jezelf dan toe om de proef op de som te nemen en spontaan te vragen:
“Hé, dat klinkt leuk, mag ik ook mee?”