Gezondere keuzes maken, is vaak lastig. Medisch antropoloog Reginald Deschepper vertelt met welke kleine veranderingen in je levensstijl een groot verschil maken.
Tekts Nika Heijne Fotografie Unsplash/Tara Clark
Gepubliceerd op 22 juni 2024
Gezond leven, hoe pak je dat aan?
”Toen ik bezig was met mijn eerste boek Je levensstijl als medicijn kwam ik erachter hoe belangrijk je manier van leven is voor je gezondheid, zeker naarmate je ouder wordt. Ik bespreek zeven pijlers: voeding, beweging, omgaan met stress, sociale steun, omgeving en zingeving. Voeding is daarbij natuulijk belangrijk, al is het lastig om dat goed te onderzoeken. Er zijn wel veel studies gedaan naar gezondheid, zoals het onderzoek naar de ‘blue zones’, plaatsen op de wereld waar mensen opmerkelijk lang en gezond leven. In de blue zones ontdekten onderzoekers dat plantaardige voeding en matig zijn met alcohol belangrijk zijn voor een gezonde levensstijl. En dat beweging essentieel is.
Terwijl wij hier zien dat slechts één op de drie volwassenen voldoende beweegt. Beweging kan in de vorm van reguliere sporten, krachttraining, HIIT (high intensity interval training, red.), stretchen en evenwichtsoefeningen. Het kan echter ook geïntegreerd zijn in je dagelijkse bezigheden, zoals tuinieren, poetsen enz.”
Wat is er nog meer belangrijk voor een gezonde levensstijl?
“Het hebben van een doel blijkt ook essentieel te zijn. Maar misschien het allerbelangrijkste is om iets voor anderen te doen. Familie en vrienden spelen ook een positieve rol. Omringd zijn door fijne mensen die je aanvaarden zoals je bent, heeft een sterk positieve invloed op je gezondheid. Het vermindert bijvoorbeeld stress en heeft onder meer een gunstige invloed op je eetgewoontes. Samen eten zorgt er over het algemeen voor dat je langzamer eet, waardoor je minder eet. Dit komt ook
je spijsvertering ten goede. Naast goede voeding dragen ook stressmanagement, slaap en een gezonde omgeving bij.”
Hoe begin je met verbeteringen aan je levensstijl?
“Het begint met bewustwording van je levensstijl en het doorvoeren van kleine veranderingen. Informeer je door wat te lezen of te luisteren naar podcasts over gezonde voeding. En: zorg ervoor dat je nieuwe levensstijl enigszins plezierig blijft, anders hou je het niet vol. Wie niet van de sportschool houdt, vindt het misschien wel leuk om te dansen. Er zijn allerlei manieren van bewegen. Wil je drastisch dingen wijzigen, raadpleeg dan altijd een gezondheidsprofessional.”
Heeft u praktische tips?
“Begin met de laaghangende vruchten. Beweeg je zelden? Ga dan bijvoorbeeld dagelijks een halfuurtje wandelen. Eet je meestal fastfood? Schakel dan over op een vers mediterraan dieet. Het hoeven ook niet altijd grote zaken te zijn. Probeer bijvoorbeeld het zitten te onderbreken door een bewegingsnack: een korte oefening zoals een paar squads of gewoon wat ter plaatse bewegen. De trap nemen in plaats van de lift is ook een goede gewoonte.
Nog een voorbeeld: ons evenwichtsgevoel neemt af naarmate we ouder worden. Om dat tegen te gaan, kun je bijvoorbeeld op één been te staan tijdens het tandenpoetsen. Meer bewegen helpt ook om stress aan te pakken en het risico op een burn-out te beperken. Wandelen is daarvoor goed, maar ook ademhalingsoefeningen, meditatie of yoga. Liefst samen met iemand, want sociaal contact reduceert ook stress. Ook wat slaap betreft kun je kleine dingen veranderen. We slapen twintig procent minder en minder diep dan een eeuw geleden door onder meer frequent gebruik van laptops, tv’s en telefoon. Een vaste slaaproutine helpt vaak, net als een comfortabele slaapomgeving, liefst een donkere, koele, stille kamer.”
Bent u zelf het toonbeeld van een gezonde levensstijl?
“Ik streef naar gezonde keuzes, maar ik ben ook maar een mens. Af en toe geef ik toe aan een gebakje of een pannenkoek, maar ik maak die dan zelf en gebruik volkorenbloem, veel fruit en weinig suiker. Het is belangrijk om jezelf zo nu en dan te trakteren op iets, maar dat hoeft niet altijd ongezonde voeding te zijn. Het kan ook gaan om een ervaring, zoals een uitstap, een concert, een bezoek aan een vriend enzovoort. Het gaat vooral om bewustwording en kleine stappen in de goede richting.”
Wie is Reginald Deschepper?
Reginald Deschepper is medisch antropoloog en professor emeritus (Vrije Universteit Brussel). Als voorzitter van LifeMe (Lifestyle as Medicine) gebruikt hij een wetenschappelijk onderbouwde aanpak voor het voorkomen en waar mogelijk ‘omkeren’ van chronische ziekten door levensstijlaanpassingen.
In zijn boek Je levensstijl als medicijn (2019) focust hij op zeven pijlers: minder stress, meer bewegen, gezonde voeding, sociale steun, voldoende slaap, een positieve mindset en een gezonde omgeving. In zijn boek Elk jaar jonger beschrijft hij hoe je het biologische verouderingsproces kunt aanpakken en hoe de wetenschap op dat vlak drastische vooruitgang maakt. Zijn nieuwe boek Bescherm je brein tegen dementie verschijnt in augustus.
