Gepubliceerd op 25 januari 2025
Dingen die moeten, kosten vaak energie. Maar als je te druk bent met alle ‘moetjes’, hou je geen tijd over voor energiegevers. Deze oefening helpt je een balans te vinden.
Vaak zetten we onze eigen behoeften op de tweede plaats. We doen veel voor de mensen om ons heen – kinderen, partner, ouders, vrienden, de baas en collega’s – maar komen niet toe aan bijvoorbeeld de rust en ontspanning die we nodig hebben om weer op te laden. Als je dat langere tijd doet, vergeet je bijna wat je eigen behoeften zijn.
Klaarstaan voor anderen
Volgens Acceptance and Commitment-therapeut Gijs Jansen hebben we al dat klaarstaan geleerd van onze ouders, de kerk of de sociale context waarin we zijn opgegroeid. Natuurlijk is voor elkaar zorgen en aandacht geven aan anderen ook goed en fijn. En natuurlijk zijn er veel dingen die nu eenmaal moeten gebeuren. Maar als de balans doorslaat is het tijd om die bij te stellen. Jansen: ‘Onderzoek dan bij jezelf: ben je het met de kennis van nu eens met hoe het op dit moment gaat? Of zou je graag meer ruimte voor jezelf hebben?’
Ontdek je verlangens
Ingesleten patronen veranderen is niet makkelijk, maar wel mogelijk. Bedenk eerst welke behoefte onvoldoende aan bod komt. Dat kun je doen door ervoor te gaan zitten en alles wat je verlangt en waar je meer ruimte voor zou willen op te schrijven. Destilleer daaruit welke behoefte het hardst om aandacht schreeuwt. Is dat tijd voor jezelf, liefde en warmte, persoonlijke ontwikkeling, inspiratie of iets anders?
Gewoon, zomaar
Vervolgens ga je jezelf structureel voeden met positieve dingen die passen bij de behoefte die je hebt uitgekozen. Dat doe je niet omdat je dat “verdiend” hebt, maar zomaar – als bewijs van een onvoorwaardelijke acceptatie van jezelf, benadrukt Gijs Jansen ‘Neem een keer een dag vrij om eindelijk die expositie te gaan bekijken. En vraag je partner of iemand anders mee als je dat fijn zou vinden. Koop een fijn boek voor op de bank, of, zegt Jansen: ‘Ga gewoon lekker in bad.’
Deze schrijfoefening leert je beter loslaten
Schrijf op met welke gewoonten je zou kunnen stoppen, zodat er meer ruimte komt voor je eigen behoeften.
Bijvoorbeeld:
- ‘Verplichte’ afspraken waar ik eigenlijk geen zin in heb, wil ik vaker afzeggen om iets te doen wat ik graag wil.
- Een ochtend per week ga ik sporten of met een vriendin wandelen, zodat ik de ochtendspits thuis kan overslaan.
‘Ja-maars’ inventariseren
Je verstand (en misschien ook je omgeving) zal vast gaan mekkeren als je oppert om de plannen hierboven te gaan uitvoeren. Maak daarom een lijstje met bezwaren waarvan je bij voorbaat al weet dat je ze gaat tegenkomen.
Bijvoorbeeld:
- Ja, maar mijn partner zal het vast niet leuk vinden als ik vaker weg ben.
- Ja, maar ik houd dat toch niet vol.
- Ja, maar zo simpel ligt het niet bij mij.
- Ja, maar ik moet toch ook nog gewoon mijn werk doen.
Zie in dat je deze bezwaren al gebruikt vóór je ook maar iets gedaan hebt. Zo zorg je ervoor dat je niet hoeft te veranderen – want dat geeft gedoe: discussie, angsten, twijfels. Bedenk dat het willen vermijden van dat gedoe vaak de reden is om zaken uit de weg te gaan en uiteindelijk niets te veranderen. De truc is een goede middenweg vinden tussen verplichtingen en tijd voor jezelf. Probeer het gewoon, door de dingen die je bij de eerste vraag invulde te gaan doen.
Wil je meer verdieping? Samen met Gijs Jansen ontwikkelde Psychologie Magazine de onlinetraining Leer loslaten.
Meer lezen
- Vind jij het ook moeilijk om grenzen aan te geven? ‘Inmiddels helpt dit zinnetje met nee zeggen.’
- Hoe kun je iets makkelijker voor jezelf kiezen?
- Soms is stoppen beter: zo bepaal je wanneer het genoeg is geweest (en zo doe je dat).
Tekst Carlijn Bult en Resi Lankester/Psychologie Magazine Fotografie Dario Rawert/Unsplash
