Anders ademen als je werkt achter je laptop: dit kun je doen tegen schermapneu

Misschien herken je het wel: dat je vergeet te ademen als je naar je laptop- of telefoonscherm kijkt. Schermapneu kan schadelijke gevolgen hebben, maar gelukkig kun je er iets aan doen.

In 2007 besefte voormalig Microsoft-leidinggevende Linda Stone dat ze, als ze achter haar laptop ging zitten en haar mail opende, anders ging ademen. Ze merkte dat haar ademhaling oppervlakkig werd en soms zelfs nauwelijks waarneembaar. Dat ze elke ochtend ademhalingsoefeningen deed, veranderde daar niets aan. Stone deed een eigen onderzoekje. Ze nodigde 200 mensen bij haar thuis uit – vrienden, buren, familieleden – en hield hun hartslag en ademhaling in de gaten terwijl ze hun e-mail controleerden. Ruwweg 80 procent van de deelnemers hield regelmatig hun adem in of ademde anders. Ze noemde het fenomeen ‘e-mailapneu’. Later doopte ze het om tot ‘schermapneu’, verwijzend naar de onderbreking van je ademhaling bij het uitvoeren van taken op je scherm.

Stressrespons

“Schermapneu is een symptoom van de stress in ons lichaam,” zegt Stephen Porges in De Morgen. Hij is hoogleraar in de psychiatrie aan de Universiteit van North Carolina, gespecialiseerd in het autonome zenuwstelsel. Hij vergelijkt het met katten die hun prooi besluipen: vaak voordat ze aanvallen, bevriezen ze als het ware en wordt hun ademhaling oppervlakkig. Porges: “Dat is in wezen wat er gebeurt als je een e-mail, sms of bericht krijgt: je bevriest, leest en bedenkt een actieplan. Af en toe zo’n reflex hebben is prima, maar als er voortdurend sprake van is, elke dag opnieuw, ervaart je zenuwstelsel chronisch dreiging. Urenlang oppervlakkig ademen kan ervoor zorgen dat je je uitgeput voelt na een dag werken, zelfs als dat werk niet bijzonder stressvol is.”

Tips voor ademhalingstechnieken

Hoe voorkom je schermapneu? Er zijn een paar manieren die je kunt gebruiken voor een betere ademhaling gedurende je dag:

Stel een ‘ademherinnering’ in. Vraag jezelf tijdens zo’n moment: adem ik door mijn mond? Dat is namelijk vaak een teken van een oppervlakkige ademhaling. Of: adem ik überhaupt? Je daarvan bewust zijn kan al helpen.
Probeer hoorbaar te zuchten als je merkt dat je ademhaling oppervlakkig is. Studies suggereren dat dit een snelle en gemakkelijke manier kan zijn om ademhalingspatronen te ‘resetten’.
Misschien herken je wel dat het makkelijker is om op een desktop een berichtje te beantwoorden, dan op je telefoon. Je hebt dan meer ‘bewegingsruimte’ op je scherm. Dit is minder mentaal belastend, waardoor je ademhaling rustiger zal blijven.
Las af en toe een schermpauze in en ga iets doen wat niet te veel mentale inspanning kost, zoals bijvoorbeeld naar muziek luisteren of planten water geven. Je zenuwstelsel kan dan overschakelen van focus en waakzaamheid naar een staat van ontspanning.