Tatjana: 'In de winter ben ik een minder vrolijke versie van mezelf. En dat is prima'

Schrijver Tatjana Almuli was gewend geraakt aan de muur om haar heen. Nu gaat ze haar gevoelens niet langer uit de weg. Deze keer probeer ze zich ermee te verzoenen dat ze in de winter een minder productieve en vrolijke versie van zichzelf is.

Al zolang ik me kan herinneren, heb ik last van een fikse zwaarte tijdens de wintermaanden. Het begint vaak al eind september: de dagen worden langzaamaan korter en kouder en ik merk het meteen aan mijn gemoed én lichaam. Ik heb minder energie, vaker gevoelens van somberte en zinloosheid, een stram lijf, moeheid die er niet uit te slapen is.

Heel lang dacht ik dat deze staat van zijn tussen september en maart erbij hoorde en ik me niet zo moest aanstellen. De meeste mensen vinden de lente en zomer nu eenmaal leuker en voelen zich dan vrolijker en lichter. Door mijn klachten te bagatelliseren, werden ze eigenlijk groter en serieuzer. Meermaals voelde ik me in de winter depressief, ik wilde het liefst de hele dag in bed blijven liggen en kwam weinig buiten.

Seizoensgebonden depressie

Een paar jaar geleden hoorde ik voor het eerst over de zogeheten seizoensgebonden depressie: de najaarsdip die uit kan monden in een winterdepressie is een bekend verschijnsel. Ik herkende me in alle symptomen. Een lage weerstand bijvoorbeeld – ik ben elke winter meerdere keren goed ziek. Een extreem laag vitamine D-gehalte waar nauwelijks met supplementen tegenop valt te slikken (tegenwoordig krijg ik een extra hoge dosis via mijn huisarts). Lusteloosheid en zwaarmoedigheid – soms kan niets of niemand me enthousiasmeren.

Zodra de dagen weer langer worden, nemen mijn klachten al gauw af. Voor mij was het een eyeopener dat meer mensen last hebben van seizoensveranderingen en de donkere wintermaanden.

Opgebrand

Mijn eerste reactie was: ik heb een plan van aanpak nodig, een stappenplan dat me gaat helpen het najaar goed door te komen. Ik stortte me in vrij extreme mate in veel sporten, dook tijdens de koudste maanden het natuurwater in, ging elke ochtend achter een daglichtlamp zitten, begon met yoga en meditatie, dronk geen alcohol meer, at heel gezond. Op zich niets mis met deze dingen en de meeste zijn nog steeds deel van mijn routine – zij het in iets minder extreme mate.

Maar waar ik ook achter kwam: jezelf zo veel opleggen werkt niet per se bevorderlijk als je al niet op je best bent. Ik voelde me vaak extra opgebrand na het volgen van mijn zelfopgelegde regime. En vond mezelf een sukkel wanneer ik verzaakte en iets van mijn lijstje moest schrappen omdat ik moe was of gewoon geen zin had.

Leven met de seizoenen

Dus nu doe ik het anders: ik probeer me ermee te verzoenen dat ik in de winter een minder productieve en vrolijke versie van mezelf ben. En ik leef meer met de seizoenen: de lente is voor nieuwe ideeën, de zomer voor meer naar buiten gericht zijn, het najaar is voor reflectie en de winter voor vertraging en naar binnen keren. Ik lees veel boeken, spendeer de meeste avonden op de bank met kaarsen aan, heb een minder groot sociaal leven en probeer zo goed voor mezelf te zorgen als mogelijk is. Met genoeg inspanning én ontspanning.

Soms baal ik ook gewoon van mijn lage energie en melancholische gemoed en dan is het vooral de tijd uitzitten. Gelukkig wordt het elk jaar uiteindelijk ook vanzelf weer lente.