December feestmaand? De feestdagen kunnen er flink inhakken als je gevoelig bent voor prikkels. Hoe blijf je tijdens dan toch overeind? Hoogsensitiviteit expert Esther Bergsma deelt haar tips.
Tekst Daphne Endlich Illustraties Paulo Amorim/Getty Images
Gepubliceerd op 15 december 2024
Waarom zijn de feestdagen voor hoogsensitieve mensen vaak pittig?
“Hoogsensitieve personen, ook HSP’s genoemd, nemen veel waar en verwerken die informatie diepgaander. De impact die ze ervaren, is daardoor intenser – vaak met overprikkeling tot gevolg. Juist tijdens de feestdagen zijn er meer sensorische prikkels dan normaal: denk aan kerstliedjes op de radio, geuren van gerechten of flikkerende lichtjes.
Daarnaast willen HSP’s het graag voor iedereen goed doen en harmonie creëren, wat veel energie kost. Ze hebben vaak een groot verantwoordelijkheidsgevoel, vinden passende cadeaus belangrijk of lekker eten.
Tot slot zijn bij veel HSP’s de reserves vaak op aan het eind van het jaar, daar komt de feestdagenstress nog eens bovenop. Als je merkt dat je te veel met het welzijn van anderen bezig bent, realiseer je dan dat dit de bedrading van je brein is. Je bent er uiteindelijk niet verantwoordelijk voor dat iedereen het naar zijn zin heeft.”
Heb je in deze periode juist ook voordeel van je hoogsensitiviteit?
“Veel HSP’s hebben een groot inlevingsvermogen, waardoor ze in staat zijn een familielid te helpen dat het moeilijk heeft, of diepgaande gesprekken te voeren aan tafel. Ook kunnen ze intenser genieten van kleine dingen: een wandeling in de natuur, een mooi ingepakt cadeau of een feestelijk gerecht. Neem daar de tijd voor, dat vermindert ook weer je stressniveau.
Een sterke kant van veel HSP’s is dat ze creatief zijn. Gebruik de feestdagen eens om aandacht te besteden aan dat talent, door bijvoorbeeld te tekenen, te schrijven of muziek te maken. Zo laad je weer op.”
Wat als je overprikkeld bent, maar toch de leuke verplichtingen niet wilt missen?
“Simpel: als je overprikkeld bent, moet je niet door willen gaan. Je hebt hersteltijd nodig. Om te voorkomen dat het zover komt, helpt het om te weten voor welke prikkels je gevoelig bent. Vind je geluiden intens? Neem een koptelefoon met noise cancelling mee, zodat je je kunt afsluiten. Zijn emoties van anderen overweldigend? Spreek met een kleiner gezelschap af, of ga wat korter. Heb je snel last van kriebelende of strakke kleding? Kies een comfortabele feestoutfit, want juist op een prikkelrijke dag raak je sneller geïrriteerd door die synthetische glitterblouse.
Zorg goed voor jezelf door de dagen heel behapbaar te houden en neem op tijd rust. Als je te lang wacht, heb je alleen maar meer hersteltijd nodig en ook kans dat je klachten krijgt als vermoeidheid, concentratieproblemen en prikkelbaarheid.”
