Wat leest schrijver Matt Haig? Deze 5 boeken maakten indruk

Schrijven is voor de Britse Matt Haig een vorm van lezen. “Al schrijvende lees ik het verhaal dat ik in mijn hoofd heb en probeer ik dat zo goed mogelijk op papier te krijgen. Ik hou van zinnen, meer nog dan van verhaal of plot. Een mooie, simpele, diepzinnige zin maakt me gelukkig.

Ik heb in mijn leven periodes gekend waarin ik me verloren voelde. Toen ik als twintiger een zware depressie had, las ik graag boeken die ik vroeger als kind had gelezen. Niet alleen omdat mijn brein niet al te veel intellectuele prikkels aankon, het was ook een manier om me te verbinden met degene die ik ooit was geweest. Boeken werden mijn reddingsboei. Ze gaven me aanwijzingen voor hoe het verder moest.” De volgende vijf boeken bleven Matt Haig bij.

Wuthering heights – Emily Brontë

“Ik kom oorspronkelijk uit Yorkshire, dus Wuthering heights was een roman die ik móést lezen. Er valt van alles op aan te merken: zo klopt er inhoudelijk veel niet en rammelt de structuur. Veel mensen storen zich er nu aan omdat een van de personages in dit verhaal over een gedoemde liefde, grensoverschrijdend gedrag vertoont. Allemaal waar. Maar ik bewonder de onverschrokkenheid van Emily Brontë als schrijver. Met de Britse negentiende-­eeuwse traditie van natuurbeschrijvingen die pagina’s lang doorgaan heb ik niet veel – maar haar manier is wel heel bijzonder: ze zet de hei van Yorkshire bijna rock-’n-roll neer.”

Onzichtbare steden – Italo Calvino

“Dit is een boek waar ik steeds naar terugkeer. Meesterverteller Marco Polo beschrijft in Onzichtbare steden de vele steden die hij op zijn ontdekkingsreizen heeft bezocht, aan Kublai Khan, keizer van de Tataren. De keizer luistert ademloos, net zoals ik al jaren gefascineerd blijf door de vertelkunst van Calvino. Uiteindelijk blijken al die verschillende verhalen over maar één stad te gaan: Venetië. Het is een van mijn favoriete boeken aller tijden, ook omdat het niet dik is. Ik ben dol op dunne boeken.”

The house at Pooh Corner – A.A. Milne

“Als kind vond ik The house at Pooh Corner al een mooi boek. Tijdens mijn depressie herlas ik het en toen ontdekte ik als volwassene hoe diepzinnig het ook is. Elk personage dat Milne bedacht, staat voor een mentale gesteldheid. Tijgetje heeft ADHD, Knorretje is angstig, Iejoor is depressief, Winnie de Poeh zelf is de eeuwig gefrustreerde optimist. Het zijn allemaal verschillende gezichten van de menselijke conditie.

De meest gekwelde geesten schrijven de meest troostende boeken

Als je A.A. Milnes levensverhaal kent, verbaast het je niet. Hij nam tijdens de Eerste Wereldoorlog deel aan de Slag aan de Somme en keerde getraumatiseerd naar Engeland terug. Er wordt wel gezegd dat hij in zijn werk zijn PTSS probeerde uit te leggen aan zijn zoon, Christopher Robin, voor wie hij zijn boeken over Winnie de Poeh schreef. De meest gekwelde geesten schrijven de meest troostende boeken, dat denk ik echt. Ze schrijven wat ze zelf nodig hebben.”

Brighton Rock – Graham Greene

“Graham Greene is niet geschikt voor lachebekjes. Hij was streng katholiek en schuldgevoel speelt een belangrijke rol in al zijn boeken. Als jonge man was ik daar gevoelig voor. Wat ik goed vind aan Greene is dat hij een schrijver van uitersten is. Hij is high én low brow, amusant én diepzinnig, opwindend én deprimerend. Omdat ik in Brighton woon, noem ik hier Brighton rock, een van zijn vroege romans. Het is een soort thriller, ook weer over schuld en boete. Greene weet er goed de vergane glorie van de stad in te vangen. Hij is wat mij betreft ook kampioen vergelijkingen en metaforen. Daar heb ik veel van geleerd.”

Selected poems – Emily Dickinson

“Ik zou eigenlijk iets moderners moeten kiezen nu, maar ik noem toch nog een Emily: Emily Dickinson. Ik lees graag poëzie. Deze verzameling gedichten is een van de weinige dingen die ik kan lezen tijdens mijn depressies. Ik schrijf zelf totaal niet zoals zij, maar Dickinson inspireert me toch: als schrijver en als mens. Zij kan zo veel zeggen met zo weinig. Neem haar regel ‘Forever – is composed of nows’, daar denk ik vaak aan. Je kunt dat zinnetje heel optimistisch of heel pessimistisch interpreteren, net hoe je stemming is. Juist daarom kun je er keer op keer naar terugkeren. Het is zo waar.” 

Matt’s favorieten

• Leesplek “Op een ligbed. Lezen vind ik het fijnst tijdens vakanties, thuis is er te veel afleiding.”
• Troostboek “In geval van nood grijp ik elke keer naar een kinderboek. Winnie de Poeh dus. Tove Jansson en Lewis Carroll zijn ook favoriete schrijvers.”
• Papier of e-reader? “Ik ben een papieren-boeken-persoon. Ook omdat ik van boekwinkels, mooie boekomslagen en bibliotheken hou. Verder heb ik er geen oordeel over: lezen is lezen. Een luisterboek luisteren vind ik ook lezen.”
• Verrassend boek in de kast “Er zullen waarschijnlijk mensen verbaasd opkijken van het aantal levensverhalen van sterren dat ik in de kast heb staan. Ik, de autobiografie van Elton John, kan ik van harte aanbevelen.”
• Ongelezen klassieker “Tender is the night van F. Scott Fitzgerald. Dat zou mijn perfecte boek moeten zijn: het gaat over psychische kwetsbaarheid, de Rivièra, een relatie. Maar ik kom er niet doorheen.”
• Nu op het nachtkastje “The courage to be disliked van Ichiro Kishimi, een zelfhulpboek. Ik voel me kwetsbaar nu mijn nieuwe roman nog niet zo lang uit is. Niet iedereen zal ’m goed vinden en ik probeer me voor te bereiden op negatieve reacties.”

Meer lezen

• Op zoek naar nieuw leesvoer? Dit zijn de vijf boekentips van filosoof Tim Fransen.
• 5 boekentips van schrijver Carolina Trujillo: Poëzie rekt op wat taal kan.
• Leestips nodig? Deze 5 boeken zijn dichter Ellen Deckwitz altijd bijgebleven.